12:39, 29/03/2024
Chào mừng bạn đến với trang thông tin điện tử VKSND tỉnh Điện Biên

Một lần hay nhiều lần ?

Qua thực tiễn áp dụng tình tiết “phạm tội nhiều lần” trong tội Mua bán trái phép chất ma túy theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 194 Bộ luật hình sự còn có những quan điểm khác nhau dẫn đến việc thực hiện không thống nhất. Ở bài viết này, qua một vụ án có thật, xảy ra trong thực tiễn công tác, tôi xin được trao đổi về nhận thức tình tiết này và một số phân tích để vận dụng cho phù hợp trong các vụ án về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”, rất mong được sự tham gia và ý kiến của đồng nghiệp và bạn đọc.
Từ ngày 11 đến ngày 13 tháng 6 năm 2015, Lò Văn Định đã có hành vi mua bán trái phép chất ma túy và chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy cụ thể như sau:
 
Lần 1: Vào ngày 11/6/2015, Lò Văn Định mua của Lầu Phái Só ở bản Xa Dung c, xã Xa Dung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên, 01 gói Hêrôin giá 100.000 đồng về nhà chia thành 05 gói nhỏ, mục đích sử dụng và bán lẻ. Lò Văn Định đã sử dụng hết 03 gói; vào hồi 18 giờ ngày 12/6/2015, Lò Văn Định bán cho Lò Văn Lả 01 gói giá 20.000đ. Sau khi bán Hêrôin cho Lả, Lò Văn Định cho Lò Văn Lả sử dụng Hêrôin ngay tại lán nuôi lợn của gia đình.
 
Lần 2: 19 giờ ngày 12/6/2015, Lò Văn Định tiếp tục mua của Lầu Phái Só một gói Hêrôin giá 300.000 đồng mang về nhà cất dưới đệm trong phòng ngủ. Mục đích sử dụng và bán lẻ. Bị cáo chưa kịp bán cho ai thì bị cơ quan Công an huyện Điện Biên Đông khám xét thu giữ vào ngày 13/6/2015. Quá trình khám xét, cơ quan Công an huyện Điện Biên Đông đã thu giữ 01 gói nghi là Hêrôin trong túi quần của Định; 01 gói nghi là Hêrôin ở dưới đệm trong phòng ngủ; 02 cân tiểu ly, 01 điện thoại di động và 1.610.000 đồng tiền ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Tại kết luận giám định số 6674/C54-TT2 của Viện khoa học hình sự-Tổng cục Cảnh sát kết luận: Hàm lượng Hêrôin trong mẫu chất bột màu trắng gửi giám định là 37,4 %.
Quá trình giải quyết vụ án có hai qua điểm trái chiều:
           Quan điểm thứ nhất: Cho rằng hành vi của Lò Văn Định bán cho Lò Văn Lả 01 gói Hêrôin vào ngày 11/6/2015 đã thoả mãn cấu thành tội phạm “Mua bán trái phép chất ma tuý” (lần 1). Ngày 12/6/2015, Lò Văn Định đã mua ma túy về cất dưới đệm trong phòng ngủ, mục đích sử dụng và bán lẻ; bị cáo chưa kịp bán cho ai thì bị cơ quan Công an huyện khám xét thu giữ, (chưa kịp bán thì bị bắt, khám xét thu giữ vất chứng). Việc chưa bán được là ngoài ý thức chủ quan của Định. Do đó ở lần bị bắt quả tang cũng đã thoả mãn đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm “Mua bán trái phép chất ma tuý” (lần 2). Vì vậy hành vi phạm tội của Lò Văn Đinh  thuộc trường hợp phạm tội nhiều lầntheo điểm b khoản 2 Điều 194 Bộ luật hình sự.
          Quan điểm thứ hai cho rằng: Tại điểm 2.3 Mục 2 Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT ngày 24/12/2007 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ tư pháp, Bộ Công an hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Chương XVIII “Các tội phạm về ma túy” của Bộ luật hình sự năm 1999 ( sau đây gọi là Thông tư 17) hướng dẫn thì bán nhiều lần tức là hai lần bán (chứ không phải nhằm để bán) trái phép chất ma túy trở lên mà mỗi lần phạm tội có đủ yếu tố cấu thành tội phạm quy định tại khoản 1 tương ứng ..... Việc quy định “mục đích bán” ở tội “Mua bán trái phép chất ma túy” chỉ có ý nghĩa định tội danh giữa tội mua bán với các tội còn lại trong cùng một điều luật như tàng trữ hay vận chuyển trái phép chất ma túy vì về hành vi khách quan các tội này thường giống nhau. Ở đây Lò Văn Định chỉ có mục đích bán chứ “chưa bán” nên không thể coi là lần phạm tội thứ hai được; Bởi lẽ: Hành vi khách quan của tội phạm là “Bán” chưa diễn ra.
          Như vậy qua vụ án nêu trên có thể thấy:
          - Xét về tính chất nguy hiểm của các hành vi bán trái phép chất ma túy trong các tình huống nêu trên có thể thấy hành vi của Lò Văn Định là nguy hiểm nếu chỉ xử lý những đối tượng này theo khoản 1 Điều 194 (có thể nói là 1 lần) thì không đánh giá hết tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội và không công bằng đối với những người chỉ bán ma túy một lần. Tính chất hành vi ở lần thứ hai bị cáo Định mới mua chưa bán. Mặt khác đó cũng sẽ là kẻ hở cho đối tượng buôn bán ma túy “lách luật” như đã nêu trên để chỉ bị xử lý thuộc trường hợp phạm tội một lần.
          - Xét về quy định của pháp luật: Theo hướng dẫn tại Thông tư 17 thì tình tiết phạm tội nhiều lần được hiểu là có từ hai lần phạm tội trở lên ( ... hai lần bán trái phép chất ma túy trở lên ...) mà mỗi lần phạm tội có đủ yếu tố cấu thành tội phạm quy định tại khoản 1 điều luật tương ứng. Tuy nhiên để hiểu và vận dụng được như thế nào là “ lần “ phạm tội lại còn có nhiều ý kiến trái chiều, mà nếu áp dụng vào tình huống như đã nêu trên thì xử lý theo khoản 1 hay khoản 2 người áp dụng đều cảm thấy chưa thực sự thỏa mãn.
          Nên chăng cần có hướng dẫn cụ thể hơn về tình tiết “phạm tội nhiều lần” đối với các tội phạm về ma túy nói chung và tội mua bán trái phép chất ma túy nói riêng nên bổ sung thêm một Điểm trong Thông tư 17 như sau: Đối với tội mua bán trái phép chất ma túy thì phạm tội nhiều lần được hiểu là các hành vi: Bán ma túy cho một người hai lần trở lên, một lần bán cho hai người trở lên (có thể dựa vào hành vi khách quan và ý thức chủ quan của người phạm tội); đã bán ma túy một lần trở lên mà còn tiếp tục tàng trữ ma túy để bán ... Hướng dẫn như vậy sẽ cụ thể hóa được quy định “nhiều lần” giúp cho thống nhất về nhận thức và đảm bảo tính nghiêm minh, công bằng của pháp luật đối với việc xử lý loại tội phạm này.
Tác giả bài viết: Ngô Đức Công - Phòng 7, Viện kiểm sát tỉnh Điện Biên

Ý kiến bạn đọc

 

Liên kết

  • Đang truy cập: 457
  • Khách viếng thăm: 453
  • Máy chủ tìm kiếm: 4
  • Hôm nay: 58652
  • Tháng hiện tại: 2659171
  • Tổng lượt truy cập: 23302551
2
1